เนื้องอกในเยื่อบุไขสันหลัง (Intradural tumor) แบ่งย่อยอีกเป็น 2 แบบ 2. 1เนื้องอกเกิดนอกไขสันหลัง (Extramedullary tumor) ที่พบบ่อย คือ เนื้องอกของปลอกประสาทไขสันหลัง, meningioma 2. 2เนื้องอกเกิดในไขสันหลัง(Intramedullary tumor)ที่พบบ่อยคือ Astrocytoma, Ependymoma อาการแสดงทางคลีนิก (Clinical manifestation) 1. ปวด เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด เกิดจากไขสันหลัง, รากประสาทถูกกด มักปวดตอนกลางคืน 2.
3. CA 15-3 เป็นสารที่ตรวจพบในมะเร็งเต้านม รังไข่ ลำใส้ใหญ่ ตับอ่อน ถุงน้ำดี CA 15-3 ใช้ในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมหลังผ่าตัดเพื่อประเมินการกลับเป็นซ้ำ ก่อนที่จะแสดงอาการ 3. 4. CA 19-9 เป็นสารที่ตรวจพบในมะเร็งบางชนิด เช่น กระเพาะอาหาร ลำไส้ใหญ่ ตับอ่อน ทางเดินน้ำดี CA 19-9 จะสูงในมะเร็งตับอ่อน ทางเดินน้ำดีจึงนิยมใช้ในการตรวจวินิจฉัยโรค 3. 5. CA 125 เป็นสารที่ตรวจพบในเลือดและน้ำในช่องท้อง ค่าปกติ 35 u/ml จะสูงในมะเร็งตับอ่อนและอวัยวะสืบพันธุ์สตรี 3. 6. Alpha fetoprotein ( AFP) ค่าปกติ 2-16 ng/ml เป็นสารที่ตรวจพบในมะเร็งตับ 3. 7. prostate specifie ( PSA) ค่าปกติต่ำกว่า 4 ng/ml เป็นสารที่ตรวจพบในมะเร็งต่อมลูกหมาก 3. 8. pap smear เป็นการตรวจที่ช่วยในการวินิจฉัยได้ดีและทำได้ง่าย 3. 9. การตรวจชิ้นเนื้อ ( Biopsy) เป็นโดยการตัดเนื้อที่สงสัยว่าจะเป็นมะเร็งออกมาตรวจ วิธีที่นิยมในปัจจุบันคือการตัดโดยใช้เข็มแทงผ่านผิวหนัง ( percutaneous needle biopsy) เนื่องจากรวดเร็ว ประหยัดและเนื้อเยื่อโดยรอบได้รับการกระทบกระเทือนน้อยสามารถทำได้ทั้งเนื้องอกที่อยู่ตื้น และก้อนเนื้อที่อยู่ลึกๆ 3. 10. การตรวจทางรังสี ( X-ray Examination) ได้แก่ การกลืนแบเรียม การสวนด้วย Barium มีประโยชน์มากในมะเร็งที่มีการอุดตันของระบบต่างๆ เช่น ทางเดินอาหาร ระบบทางเดินปัสสาวะ เป็นต้น 3.
วรายศ ตราฐิติพันธุ์ ศัลยกรรมกระดูกและข้อ หน่วยกระดูกสันหลัง รพ. จุฬาภรณ์ ศิษย์เก่าคณะแพทยศาสตร์ มศว ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาคณะแพทยศาสตร์ ผ่าน มูลนิธิเพื่อการพัฒนาคณะแพทยศาสตร์ มศว ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) เลขที่บัญชี 283-212990-9
◙ THORACIC CORD COMPRESSION Thoracic cord compression: การกดไขสันหลังบริเวณ thorax เป็นโรคที่พบไม่บ่อยมากแต่โรคนี้มักเป็นรุนแรงและวินิจฉัยยากในผู้ที่ไม่ใช่ neurologist ซึ่งพบว่าโรคนี้ส่วนใหญ่เมื่อวินิจฉัยได้ก็สายเสียแล้ว และไม่สามารถ recovery ได้อีกซึ่งผู้ป่วยจะพิการ paraplegia ตลอดชีวิต สาเหตุที่พบการกดไขสันหลังระดับ thoracic level ที่พบบ่อยๆ 1. spinal cord tumors 2. spinal epidural abscess ◙ Spinal Cord Tumors สามารถแยกออกเป็นกลุ่มตามตำแหน่งที่ก้อนเนื้องอกอยู่ดังนี้ 1. Epidural mass: ซึ่งเป็นตำแหน่งที่พบมากที่สุดและสาเหตุที่พบมากที่สุดคือ metastasis 2. Intramedullary mass: คือก้อนอยู่ในเนื้อของ cord ซึ่งมักเป็น primary tumor และพบน้อยกว่า epidural mass จาก neuroanatomy ของการเรียงตัวของเส้นประสาทในไขสังหลังใน pyramidal tract และใน spinothalamic tract มีการเรียงตัวที่เป็นแบบแผนแน่นอนตายตัวคือการเรียง fiber จากในออกนอกตามลำดับดังนี้ CTLS: cervical à thoracic à lumbar à sacral ส่วนการเรียงตัวใน dorsal column จะเรียงตัวกลับกันเป็น SLTC ( ตามรูป) ความสำคัญคือเราต้องซักประวัติให้ได้ว่าผู้ป่วยมีอาการชาหรืออ่อนแรงแบบ ascending หรือ descending deficit เพราะว่า: 1.
อาการ ในระบบกล้ามเนื้อสั่งการ (motor) ก่อนให้การรักษา ผู้ป่วยเดินมาได้มากกว่า 60%หลังผ่าตัดเดินกลับได้ ผู้ป่วยอ่อนแรงขาสองข้าง (Paraparesis) 35% หลังผ่าตัดเดินกลับได้ ผู้ป่วยอัมพาต ขาสองข้าง (Paraplegia) 0 -25%หลังผ่าตัดเดินกลับได้ ดังนั้นจึงควรรีบให้การวินิจฉัยและรักษาตั้งแต่ระยะแรก 3. ระดับของไขสันหลังที่เสียหน้าที่ยิ่งเนื้องอกเกิดในระดับสูงเท่าใด โอกาสเสี่ยงต่อความพิการมีมากขึ้น